×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Zasady leczenia POChP

W każdym stadium POChP wskazane jest postępowanie ogólne:

  1. Absolutnie konieczne jest zaprzestanie palenia! Jest to pojedyncza najbardziej skuteczna metoda leczenia POChP. Bardzo szkodliwe jest również bierne palenie. Należy zwrócić uwagę na obecność innych potencjalnych czynników ryzyka POChP – np. narażeń zawodowych.
  2. W każdym stadium ciężkości POChP wskazane są ćwiczenia fizyczne, których rodzaj i intensywność powinna być dostosowana do stanu chorego (zaawansowania POChP, wydolności fizycznej oraz chorób współistniejących).
    Wysiłek fizyczny działa korzystnie nie tylko w POChP, ale i w wielu innych chorobach, które często jej towarzyszą (np. w chorobie niedokrwiennej serca lub cukrzycy). Osoby chore na cięższe postaci POChP lub ze współistniejącymi chorobami serca koniecznie powinny ustalić rodzaj i intensywność ćwiczeń z lekarzem, a ćwiczenia rozpoczynać pod opieką rehabilitanta. U chorych należących do grup B, C i D wskazana jest również rehabilitacja oddechowa.
    Nawet jednorazowy udział w programie rehabilitacji oddechowej jest skuteczny. Korzystne efekty zanikają po zaprzestaniu ćwiczeń, więc należy ustalić z rehabilitantem ćwiczenia, które chory może i powinien wykonywać samodzielnie w domu.
  3. Edukacja. Im więcej chory wie o POChP, tym lepiej. W proces edukacji powinna się włączyć także rodzina chorego, której współpraca może być ważna np. w zwalczaniu narażenia na bierne palenie lub w przypadku chorych w podeszłym wieku.
  4. Właściwe odżywianie. Chory powinien spożywać urozmaicone posiłki, o kaloryczności dostosowanej do masy ciała. Otyłość może nasilać objawy POChP, natomiast u ciężko chorych problemem może być nadmierna masa ciała. Dlatego warto ze swoim lekarzem porozmawiać na temat zalecanej diety; w razie potrzeby chory powinien skorzystać z pomocy dietetyka. W przypadku osób w podeszłym wieku bardzo ważna jest pomoc rodziny.
  5. Każdy chory powinien co roku szczepić się przeciwko grypie. Chorzy w wieku >65 r.ż. powinni również okresowo przyjmować szczepionkę przeciwko pneumokokom (zmniejsza ona ryzyko zachorowania na zapalenie płuc).

Leczenie farmakologiczne

Leczenie farmakologiczne zależy od obecności objawów i ryzyka wystąpienia zaostrzenia choroby. Wytyczne GOLD wyróżniają na tej podstawie 4 grupy chorych (patrz: Klasyfikacja POChP), zalecając różne możliwości leczenia w każdej z grup. Warto pamiętać, że zalecenia z wytycznych nie stanowią niepodważalnych nakazów postępowania, którym nieprzestrzegania jest błędem – są to raczej drogowskazy, ułatwiające lekarzom podejmowanie decyzji.

Podstawowe możliwości postępowania w poszczególnych grupach chorych na POChP (wg wytycznych GOLD)

Grupa A (małe nasilenie objawów i małe ryzyko zaostrzeń). Chorzy z tej grupy najczęściej nie wymagają regularnego stosowania leków. W razie objawów (np. dusznościkaszlu) chory może przyjmować doraźnie krótko działający lek rozkurczający oskrzela. Może to być ß2-mimetyk albo lek przeciwcholinergiczny. Leczeniem drugiego wyboru jest stosowanie preparatu zawierającego leki z obydwu wyżej wymienionych grup albo regularne stosowanie długo działającego leku rozkurczającego oskrzela (ß2-mimetyku lub leku przeciwcholinergicznego).

Grupa B (objawy obecne; małe ryzyko zaostrzeń). Leczeniem pierwszego rzutu u chorych z wyraźnymi objawami POChP jest regularne stosowanie leku rozkurczającego oskrzela. Wybór leku pierwszego rzutu zależy od preferencji chorego i decyzji lekarza. Do dyspozycji są obecnie: długo działający lek przeciwcholinergiczny albo długo działające ß2-mimetyki. U chorych, u których mimo stosowania 1 leku utrzymują się objawy lekarz może zdecydować o zastosowaniu leków z obydwu wyżej wymienionych grup.

Grupa C (małe nasilenie objawów, ale duże ryzyko zaostrzeń). Pierwszy wybór stanowi zastosowanie długo działającego leku przeciwcholinegicznego albo preparatu skojarzonego zawierającego w jednym inhalatorze długo działający ß2-mimetyk oraz glikokortykosteroid wziewny, Inną możliwością jest zastosowanie długo działającego leku przeciwcholinergicznego oraz długo działającego ß2-mimetyku.

Grupa D (objawy nasilone; duże ryzyko zaostrzeń). Leczenie pierwszego wyboru jest takie samo jak w grupie C. Możliwości leczenia drugiego wyboru jest bardzo wiele:

  • długo działający lek przeciwcholinergiczny + długo działający ß2-mimetyk
  • długo działający lek przeciwcholinergiczny + inhibitor fosfodiestarazy 4
  • glikokortykosteroid wziewny + długo działający lek przeciwcholinergiczny
  • glikokortykosteroid wziewny + długo działający ß2-mimetyk + długo działający lek przeciwcholinergiczny
  • glikokortykosteroid wziewny + długo działający ß2-mimetyk + inhibitor fosfodiestarazy 4

Wymienione wyżej sposoby leczenia nie wyczerpują wszystkich alternatywnych możliwości, dopuszczanych przez wytyczne GOLD. We wszystkich kategoriach POChP możliwe jest stosowanie teofiliny. Lek ten jest skuteczny, ale obarczony znacznie większym ryzykiem działań niepożądanych niż leki wziewne. Z tego powodu jego stosowanie zalecenie jest zwykle wówczas, gdy leki wziewne są niedostępne lub drogie.

Wybrane metody leczenia chorych z bardzo ciężką POChP

U chorych z niewydolnością oddechową stosuje się tlenoterapię domową. Wybrani chorzy mogą się kwalifikować do leczenia operacyjnego – usunięcia pęcherzy rozedmowych lub operacji zmniejszającej objętość płuc. U najciężej chorych oprócz opisanego wyżej leczenia ważne jest wsparcie rodziny i wsparcie psychologiczne. Mieszkanie chorego powinno zostać dostosowane tak, by ułatwić pacjentowi z niewydolnością oddechową codzienne czynności (zobacz: Jak się opiekować chorym na POChP).

Nie powinno się stosować przewlekle leków przeciwkaszlowych, ponieważ kaszel stanowi ważny odruch obronny u chorych na POChP. Leki mukolityczne (rozrzedzające wydzielinę w oskrzelach, wytyczne zalecają stosowanie karbocysteiny) mogą działać korzystnie u niektórych chorych z grupy D, ale również nie są stosowane rutynowo.

Należy unikać stosowania leków nasennych i uspokajających, ponieważ u najciężej chorych na POChP mogą nasilać niewydolność oddechową.

U chorych na POChP nie zaleca się przewlekłego leczenia glikokortykosteroidami podawanymi doustnie (należy pamiętać, że chodzi tu i podawanie długotrwałe – krótkotrwałe stosowanie tych leków jest konieczne u dużej części chorych z zaostrzeniami POChP).

Grupy leków

Więcej szczególnych informacji na temat poszczególnych dostępnych w Polsce preparatów znajduje się na stornach poświęconych poszczególnym grupom leków:

13.06.2012
Zobacz także
Wybrane treści dla Ciebie
  • Depresja u pacjentów z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc
  • POChP a astma - podobieństwa i różnice
  • Spirometria u chorych na POChP
  • Niedożywienie u chorych na POChP
  • Dynamiczne rozdęcie płuc
  • Badanie snu
  • Badania w kierunku niedoboru alfa1-antytrypsyny u chorych na POChP
  • Niedokrwistość u chorych na POChP
  • Zaostrzenia POChP
  • POChP u osób niepalących
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta