Przebieg naturalny POChP jest zmienny. Zależy przede wszystkim od wieku, w którym czynność płuc stała się na tyle upośledzona, że można rozpoznać POChP oraz tempa dalszego pogarszania się czynności płuc.
Jeżeli choroba została rozpoznana u osoby młodej, prawdopodobieństwo, że dojdzie do zaawansowanej postaci jest większe. Podkreślmy, że chodzi tu o moment, kiedy czynność płuc jest upośledzona na tyle, że chory spełnia kryteria POChP, nie zaś o moment rozpoznania choroby przez lekarza (w tym drugim przypadku im wcześniej POChP jest rozpoznana, tym lepiej).
Drugim czynnikiem warunkującym postęp choroby jest tempo pogarszania się czynności płuc. Dotyczy ono nas wszystkich - zarówno chorych, jak i zdrowych, ale u chorych na POChP jest ono znacznie przyśpieszone. Najważniejszym czynnikiem, wpływającym na tempo pogarszania się czynności płuc jest palenie tytoniu. U osób, które palą tytoń, czynność płuc pogarsza się znacznie szybciej niż u niepalących.
Pamiętaj
Zaprzestanie palenia jest najskuteczniejszą metodą leczenia! Powoduje zahamowanie tempa uszkadzania płuc i spowalnia progresję choroby. Dlatego osoby palące muszą dołożyć wszelkich starań żeby rzucić palenie, w miarę możliwości jeszcze wtedy, gdy czynność ich płuc jest prawidłowa.W zależności od wyjściowej czynności płuc i tempa jej pogarszania, POChP może mieć różny przebieg kliniczny. U niektórych chorych, mimo nieprawidłowego wyniku spirometrii (pozwalającego na rozpoznanie POChP), czynność płuc pozostaje na tyle dobra, że objawy choroby nie są nasilone. U innych stopniowe upośledzanie czynności płuc doprowadza do rozwoju objawów POChP (duszności i kaszlu), ale chorzy ci są w stanie prowadzić aktywne życie. U niektórych pacjentów w miarę upływu lat choroba staje się tak nasilona, że uniemożliwia normalne życie, powoduje stałą duszność i w końcu prowadzi do przedwczesnego zgonu.
Na rycinie przedstawiono przykładowy przebieg POChP u kilku chorych. Jak widać, przebieg POChP jest zmienny, a kluczowy wpływ ma wiek zaprzestania palenia oraz stopień spadku FEV1 (czynności płuc) u osób, które nie zaprzestały palenia.
Dla przebiegu choroby duże znaczenie mają jej zaostrzenia, które przyśpieszają tempo pogarszania się stanu zdrowia, a u osób z zaawansowaną chorobą mogą być przyczyna zgonu. Zaostrzenia mogą wystąpić w różnych stadiach zaawansowania POChP, ale znacznie częściej pojawiają się u chorych na ciężką i bardzo ciężką POChP. U niektórych pacjentów powtarzające się, ciężkie zaostrzenia POChP sprawiają, że dużą część życia spędzają oni w szpitalu.
