×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Postępowanie i leczenie rozstrzeni oskrzeli

Pytanie nadesłane do redakcji

W ostatnim tomografie wykryto u mnie rozstrzenie oskrzeli, leczę się na astmę od 15 lat. Mój lekarz pulmonolog powiedział mi, że rozstrzeni się nie leczy i odesłał mnie bez żadnych leków i dodatkowych badań. Alergolog jest innego zdania, twierdzi, że powinien mnie skierować na posiewy i leczyć oczyszczaniem płuc. Co powinnam zrobić w tej sytuacji? Pozdrawiam i proszę o odpowiedź.

Odpowiedziała

lek. med. Iwona Witkiewicz
specjalista chorób płuc
Ordynator Oddziału Chorób Płuc i Gruźlicy Specjalistycznego Szpitala im. prof. A. Sokołowskiego w Szczecinie
Konsultant wojewódzki w dziedzinie chorób płuc i gruźlicy województwa zachodniopomorskiego

Rozstrzenia oskrzeli to trwałe rozszerzenia dróg oddechowych z utratą elementów sprężystych, czyli mówiąc prościej trwałe zniszczenie elementów sprężystych i w konsekwencji poszerzenie i "porozciąganie" oskrzeli, w których może zalegać wydzielina oskrzelowa.

Rozstrzenie mogą być wrodzone lub nabyte. Nabyte rozstrzenie są zdecydowanie częściej spotykane i są konsekwencją przebytych ciężkich zakażeń, przewlekłych chorób prowadzących do włóknienia płuc, uszkodzeń płuc substancjami chemicznymi, oparzeń dróg oddechowych, AIDS lub rzadziej, refluksem żołądkowo-przełykowym. Mogą się też rozwinąć jako konsekwencja zaostrzeń astmy oskrzelowej.

Chory z rozstrzeniami oskrzeli powinien oczywiście być pod opieką pulmonologa. Wskazane jest, w ramach zapobiegania zakażeniom, coroczne szczepienie przeciwko grypie oraz, raz na pięć lat, szczepienie przeciwko pneumokokom.

Leczenie w tej chorobie zależy od stanu klinicznego chorego i zasadniczo powinno być ukierunkowane na poprawę oczyszczania oskrzeli z zalegającego śluzu, jeżeli oczywiście istnieje problem zalegania śluzu w oskrzelach. W takich przypadkach stosuje się:

  • drenaż ułożeniowy - czyli układanie się chorego w określonych pozycjach i wykasływanie zalegającej wydzieliny - zwanym też oczyszczaniem płuc
  • rehabilitację oddechową, a zwłaszcza gimnastykę oddechową
  • okresowo leki rozluźniające wydzielinę - mukolityki

W leczeniu oskrzeli ważne jest też szybkie i skuteczne leczenie zaostrzeń bakteryjnych, o ile takie wystąpią. Nie leczy się rozstrzeni bez jakichkolwiek objawów klinicznych.

Wskazaniami, które powinny zdecydować o podjęciu decyzji o leczeniu są:

  • Kliniczne objawy zaostrzenia choroby (nasilenie kaszlu, duszność, gorączka)
  • Znaczne zwiększenie ilości lub zmiana zabarwienia plwociny
  • Objawy ogólne (chudnięcie, zmęczenie, senność)
  • Pogorszenie tolerancji wysiłku - niezależne od astmy oskrzelowej
  • Stwierdzenie nowych zmian radiologicznych
  • Pogorszenie wartości spirometrycznych, bez zaostrzenia astmy
  • Wzrost wartości laboratoryjnych parametrów zapalenia (OB, CRP, leukocytoza)

Dopiero wobec stwierdzenia powyższych objawów należy wykonać posiew i wdrożyć antybiotykoterapię zgodnie z antybiogramem. Nigdy nie leczy się antybiotykami rozstrzeni bez objawów klinicznych, bo rozstrzenie jako trwałe rozszerzenia oskrzeli nie ustąpią nawet po najlepiej dobranym antybiotyku, a istnieje możliwość nadkażenia rozstrzeni grzybami, które są zdecydowanie trudniejsze do leczenia.

Z tego też powodu w razie nawracających infekcji warto rozważnie stosować antybiotyki, a obok tego rozważyć leczenie lekami immunostymulujacymi czy nieswoistymi szczepionkami doustnymi (Bronchovaxom, Luivac, Ismigen, Ribomunyl, Polyvaccinum i inne).

W przypadku ciężkich rozstrzeń z nawracającymi objawami klinicznymi do rozważenia jest jeszcze leczenie operacyjne ? usunięcie fragmentu płuca ze zniszczonymi rozstrzeniowo oskrzelami, ale decyzja o takim leczeniu jest uzależniona od rozległości zmian, ciężkości i częstości zakażeń i powinna być podjęta wspólnie przez chorego, pulmonologa i torakochirurga.

Nie wiem jak rozległe są zmiany opisane w Pani badaniu tomograficzny, bo to również ma wpływ na postępowanie z chorym, ale jeżeli nie ma Pani opisanych wyżej objawów klinicznych, a rozstrzenie znaleziono niejako "przypadkowo" w kontrolnym badaniu tomograficznym, a zwłaszcza gdy nie dotyczą one zbyt dużego obszaru, to nie wymagają żadnego leczenia.

Biorąc pod uwagę, że choruje Pani również na astmę, warto może jednak stosować gimnastykę oddechową i ewentualnie (przy dużej ilości wydzieliny) drenaż ułożeniowy, które chory samodzielnie może wykonać w domu raz lub dwa razy dziennie (tylko rano po nocy lub w cięższych przypadkach rano i wieczorem).

Pozycje jakie przyjmuje chory w czasie drenażu zależą od lokalizacji rozstrzeni i jeżeli ma Pani potrzebę taki drenaż stosować (jeżeli odkrztusza Pani dużo wydzieliny), to proszę się zwrócić do pulmonologa o instrukcję co do sposobu prowadzenia drenażu i podania przykładu ćwiczeń oddechowych. Bez objawów klinicznych jest to postępowanie profilaktyczne i wystarczające.

Pozdrawiam

Piśmiennictwo:

Antczak A. (red.): Pulmonologia. Medical Tribune POLSKA
Zakażenia układu oddechowego. Wytyczne rozpoznawania i leczenia Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc. α-medica Press, Warszawa 2010.

21.11.2013
Wybrane treści dla Ciebie
  • Badania wykonywane u chorych na astmę: morfologia krwi
  • Spirometria u chorych na astmę
  • Próba rozkurczowa u chorych na astmę
  • Astma zawodowa
  • Próba prowokacyjna z alergenem
  • Kaszel astmatyczny – jak poznać, że przyczyną kaszlu jest astma?
  • Astma u dzieci - mechanizmy i przyczyny
  • PEF - szczytowy przepływ wydechowy
  • Astma u palaczy
  • Densytometria u chorych na astmę
Inne pytania
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta