Mój chłopak ma 30 lat. Przyjmuje leki na nadciśnienie, od ponad miesiąca męczy go kaszel i odrywa mu się przy tym mnóstwo flegmy, wręcz czasem nią wymiotuje. Kolor żółty czasem zielonawy. Pali papierosy
Odpowiedziała
lek. Magdalena Wiercińska
Szanowna Pani,
kaszel trwający ponad miesiąc (zakładam, że 4–5 tygodni) to kaszel podostry. Najczęstszą przyczyną takiego kaszlu jest wcześniejsze zakażenie układu oddechowego, a kaszel taki nazywamy poinfekcyjnym. Jest on jednak zwykle suchy (lub mokry z odkrztuszaniem niewielkich ilości wydzieliny), a Pani pisze o odkrztuszaniu dużych ilości plwociny. Wspomina Pani także o przyjmowaniu leków na nadciśnienie tętnicze, ale nie precyzuje Pani, jakie dokładnie to leki. Często stosowane w leczeniu nadciśnienia tętniczego leki z grupy tzw. inhibitorów konwertazy angiotensyny (ACEI) mogą powodować przewlekły kaszel, ale jest on suchy, czyli nie towarzyszy mu odkrztuszanie. Kaszel taki ustępuje wkrótce po odstawieniu leku, ale czasem dopiero po kilku tygodniach.
Podaje Pani, że podczas kaszlu odkrztuszane są duże ilości plwociny i że pacjent pali papierosy. Prawdopodobne jest, że kaszel jest zatem objawem przewlekłego zapalenia oskrzeli związanego z paleniem tytoniu. Kaszel taki może występować codziennie, ale u niektórych może ustępować i nawracać. Zwykle towarzyszy mu odkrztuszanie, które często nasila się w godzinach porannych. Jedyną metodą leczenia jest zaprzestanie palenia. Palenie papierosów jest uznawane za chorobę, która jest konsekwencją uzależnienia od nikotyny i tak należy do tego podejść. Dysponujemy różnymi, bardzo skutecznymi metodami leczenia tego uzależnienia i należałoby takie podjąć.
Nie pisze Pani nic o innych objawach, ewentualnych chorobach przewlekłych (oprócz nadciśnienia tętniczego). Najlepiej będzie zgłosić się do lekarza, który przeprowadzi odpowiednią diagnostykę, ponieważ przyczyn kaszlu jest bardzo wiele. Oprócz wspomnianego przewlekłego zapalenia oskrzeli innymi, choć mniej prawdopodobnymi, przyczynami, takiego kaszlu mogą być m.in. rozstrzenie oskrzeli, przewlekła obturacyjna choroba płuc, gruźlica, krztusiec. Lekarz zbierze wywiad, zbada pacjenta i w razie potrzeby skieruje na potrzebne badania dodatkowe, np. RTG płuc. Proszę zatem zgłosić się na wizytę.
Od 3 miesięcy męczy mnie ból w klatce piersiowej i suchy kaszel oraz odkrztuszam jasną wydzielinę typu flegma. Lekarz powiedział, że w płucach nic nie słychać. A nadal boli.
Odpowiedziała
lek. Magdalena Wiercińska
Szanowna Pani,
kaszel trwający trzy miesiące to kaszel przewlekły. Pisze Pani o kaszlu suchym oraz odkrztuszaniu jasnej wydzieliny. Kaszel suchy to kaszel, podczas którego nie dochodzi do odkrztuszania wydzieliny. Natomiast kaszel mokry, inaczej produktywny, to kaszel, podczas którego odkrztuszana jest plwocina. Zakładam więc, że występuje zarówno kaszel suchy, jak i z odkrztuszaniem wydzieliny.
Najczęstszą przyczyną przewlekłego kaszlu jest spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła, które może być konsekwencją np. nieżytu nosa. Wspomina Pani jednak o bólu w klatce piersiowej, co oznacza, że być może przyczyna kaszlu ma swoje źródło w klatce piersiowej. Należy jednak brać pod uwagę, że ból w klatce piersiowej niekoniecznie ma związek z układem oddechowym, może być to np. neuralgia międzyżebrowa. Choroby, w przebiegu których może występować kaszel to między innymi:
- Astma, czyli przewlekła choroba układu oddechowego charakteryzująca się występowaniem napadowego kaszlu, czasem z odkrztuszaniem śluzowej wydzieliny, duszności i uczucia ściskania w klatce piersiowej (może być to interpretowane jako ból). Sam kaszel rzadko jest jedynym objawem astmy u dorosłych, ale może się tak zdarzyć.
- Przewlekłe zapalenie oskrzeli lub przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) – choroby te występują często u osób palących tytoń. Kaszel zwykle ma największe nasilenie nad ranem i zaraz po przebudzeniu, a ustępuje często po odkrztuszeniu śluzowej wydzieliny.
- Krztusiec, czyli choroba zakaźna trwająca kilkanaście tygodni, która objawia się napadami bardzo silnego kaszlu zakończonymi odkrztuszaniem plwociny
- Rozstrzenie oskrzeli, czyli nieprawidłowe poszerzenia oskrzeli, które mogą być wrodzone lub nabyte. Wówczas podczas kaszlu występuje duża ilość odkrztuszanej plwociny, zwłaszcza rano, często ropnej, barwy żółtozielonej.
Ponadto kaszel taki, z towarzyszącym mu bólem w klatce piersiowej może stanowić objaw wielu innych, rzadszych chorób, takich jak zapalenie płuc, ropień płuca, gruźlica, choroby śródmiąższowe, nowotwory, a także niewydolność serca. Jeżeli objawy nie ustępują proszę udać się do lekarza, który zbada Panią i skieruje na odpowiednie badania dodatkowe.
Od niedawna męczy mnie odkrztuszanie wydzieliny przypominającej kurze białko; jest przezroczysta i rozciągliwa, bez zapachu. Czuję dyskomfort. Co to może być? Nie palę papierosów.
Odpowiedziała
lek. Iwona Witkiewicz
specjalista chorób płuc
Kaszel pojawia się w ponad 100 jednostkach chorobowych, i to nie tylko w chorobach związanych bezpośrednio z układem oddechowym, ale także w chorobach serca, przełyku, tarczycy i innych narządów. W praktyce jednak różnicowanie przyczyn kaszlu sprowadza się do dziesięciu najpopularniejszych jednostek. Bardzo istotny w różnicowaniu jest czas trwania kaszlu. Kaszel trwający do 3 tygodni to tzw. kaszel ostry. Towarzyszy on najczęściej infekcjom dróg oddechowych, występuje także po zakrztuszeniu się ciałem obcym. Kaszel trwający od 3–8 tygodni to kaszel podostry, który pojawia się najczęściej po infekcjach „atypowych” czyli po zakażeniu Mycoplasma pneumoniae, chlamydiami rzadziej Legionella pneumophilla. Podostry lub niekiedy przewlekły gwałtowny kaszel towarzyszy też krztuścowi. Kaszel trwający powyżej 8 tygodni to kaszel przewlekły, który ma wiele przyczyn, a najczęstsze to:
- zespół ściekania wydzieliny po tylnej ścianie gardła
- astma
- refluks żołądkowo-przełykowy
W zależności od wywiadu podawanego przez chorego należy wykonać mniej lub bardziej liczne badania, aby rozpoznać przyczynę kaszlu i wprowadzić skuteczne leczenie. Z pytania wynika, że kaszel pojawił się niedawno, co sugeruje kaszel ostry i najprawdopodobniej infekcję układu oddechowego. Brak gorączki oraz śluzowa wydzielina sugerują bardziej infekcję wirusową niż bakteryjną, bo ta ostatnia charakteryzuje się wydzieliną ropną (zieloną, brunatną) i mnogimi objawami ogólnymi, takimi jak gorączka, osłabienie bóle mięśniowe itp. Infekcja może dotyczyć zarówno dolnych dróg oddechowych (oskrzeli), jak i nosa lub zatok przynosowych, a kaszel może być wtórny, spowodowany ściekaniem wydzieliny po tylnej ścianie gardła.
W pytaniu nie podano, czy przyjmuje Pani/Pan na stałe jakieś leki, zwłaszcza leki na nadciśnienie tętnicze, a to również częsta przyczyna kaszlu (kaszel polekowy najczęściej po lekach na nadciśnienie tętnicze z grupy ACEI). Nie znam również wieku chorego ani wywiadu w kierunku chorób, na które Pan/Pani choruje i co najważniejsze – nie wiem, czy miała Pani/Pan wykonany radiogram klatki piersiowej (zdjęcie RTG). Trudno mi więc odpowiedzieć jednoznacznie na zadane pytanie, co może być przyczyną tego kaszlu. Pewne jest, że jeżeli kaszel nie ustąpi (najpóźniej po sześciu tygodniach), ewidentnie wymaga on diagnostyki, zwłaszcza badania lekarskiego (szeroki wywiad i osłuchanie klatki piersiowej), być może również RTG klatki piersiowej, spirometrii, testów alergicznych, RTG zatok, czasem i innych badań (TK, bronchoskopia, badania serca), wynikających z dobrze zebranego wywiadu. Proponuję więc wizytę u lekarza.
