Pytanie nadesłane do redakcji
POChP - ubytek FEV1. Witam, mój FEV1 w 2010 roku - 50%, w 2011 - 45%, 2 razy w roku 2012 (kwiecień) to już tylko 43%. Spora nadwaga 135 kg (schudłem przez ostatni rok 16,5 kg) przy wzroście 182 cm. Jeżdżę rowerem stacjonarnym po 40 minut dziennie, spaceruję z psem około 30 minut dziennie - ale jest to dla mnie ogromny wysiłek, wracam po takim spacerze spocony i bardzo zmęczony. Mocna zadyszka po wejściu na pierwsze piętro. Nie palę od 7 lat, mam dopiero 41 lat, ale obserwując wyniki spirometrii czuję, że jak tak dalej pójdzie to .... Leczę się u pulmonologa, biorę: Serevent w dysku, Alvesco 160, Ventolin. Z badań wykonano tylko spirometrię oraz testy skórne raz na kilka lat i nic więcej. Lekarz twierdzi, że robi wszystko co może. Proszę o informację, czy ja mogę liczyć na coś więcej, czy mogę coś zasugerować pulmonologowi prowadzącemu, czy mogłoby zostać zastosowane jakieś inne leczenie, dodatkowe zabiegi, leki, może pobyt w szpitalu, sanatorium? Czy pozostaje mi brać wspomniane wyżej leki, obserwować powolny, ale spadek wartości badań spirometrycznych i czekać na swój koniec? Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam, Roman
Odpowiedziała
lek. med. Iwona Witkiewicz
specjalista chorób płuc
Ordynator Oddziału Chorób Płuc i Gruźlicy Specjalistycznego Szpitala im. prof. A. Sokołowskiego w Szczecinie
Konsultant wojewódzki w dziedzinie chorób płuc i gruźlicy województwa zachodniopomorskiego
Szanowny Panie Romanie,
przyznaję, że sytuacja Pana jest bardzo trudna zważywszy, że jak pokazują wszystkie badania kliniczne w POChP raz rozpoczęty proces utraty FEV1 jest postępujący, nieznacznie (lub w ogóle nie) reagujący na leki. Roczny ubytek FEV1 dotyczy także ludzi zdrowych, ale, o ile u osób zdrowych obniża się on o ok. 20 ml/rok, o tyle u osób z POChP ubytek ten jest rzędu ok. 50 ml/ rok. W leczeniu oczywiście można i powinno się już na tym etapie choroby zastosować jeszcze dodatkowe dwie grupy leków: leki antycholinergiczne (dostępny na rynku polskim Atrovent lub Spiriva) i pochodne teofiliny. Nie należy jednak spodziewać się po włączeniu tych leków jakichś spektakularnych efektów, choć należy mieć nadzieję na zwolnienie dalszego spadku FEV1.
Jednak to, co budzi głęboki niepokój w opisanej przez Pana sytuacji to fakt, że jest Pan bardzo młodym człowiekiem, jak na tak zaawansowane stadium POChP i fakt, że od siedmiu lat nie pali Pan papierosów. W tej sytuacji wydaje się, że należałoby wykonać badania w kierunku poziomu α1-antytrypsyny. Niedobór α1-antytrypsyny jest to genetycznie uwarunkowaną chorobą, która powoduje m.in. rozwój POChP przed 45. rokiem życia.
Badania takie wykonywane są w :
Samodzielna Pracownia Diagnostyki Molekularnej i Immunologii Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc
ul. Płocka 26, 01-138 Warszawa
Zakład Biologii Molekularnej i Genetyki Klinicznej
II Katedra Chorób Wewnętrznych Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego
ul. Skawińska 8, 31-066 Kraków
Pracownia Zaburzeń Metabolizmu
Zakład Biochemii i Medycyny Doświadczalnej, Instytut "Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka"
Al. Dzieci Polskich 20, 04-730 Warszawa
Chorych z takimi niedoborami warto skonsultować w Instytucie Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie.
W razie dalszego tak dramatycznego spadku FEV1 poniżej wartości 30% trzeba będzie niestety pomyśleć o ewentualnym przeszczepieniu płuc. Obecnie te przeszczepienia wykonywane są w Zabrzu i Szczecinie. Jednak, wykonanie przeszczepienia nie jest możliwe i stanowi zagrożenie dla życia u osoby z tak olbrzymią otyłością jak Pańska. Tak więc, oprócz leczenia POChP najpilniejszym problemem jest obecnie redukcja masy ciała, co jak czytam w Pańskim liście również dla Pana stanowi obecnie priorytet. Po obniżeniu masy ciała z poziomu otyłości do poziomu nadwagi (BMI mniejsze niż 30) warto będzie poprosić lekarza o skierowanie na konsultację w jednym z tych ośrodków.
Bardzo dobrym kierunkiem jest też utrzymanie stałej aktywności fizycznej, bo jak pokazują ostatnie badania rehabilitacja ruchowa jest równie istotnym, jeżeli nawet nie ważniejszym, czynnikiem leczenia, jak leczenie farmakologiczne.
Piśmiennictwo:
Chorostowska-Wynimko J., Niżankowska-Mogilnicka E.: Zasady postępowania diagnostycznego i opieki nad chorymi z wrodzonym niedoborem α1- antytrypsyny. Pneumonol. Alergol. Pol. 2010; 78, 5: 348-355.Kozielski J. (kons.): Standardy rozpoznawania i leczenia chorych na POChP. Podsumowanie stanowiska ATS/ERS Medycyna Praktyczna 2005.
Światowa strategia rozpoznawanie leczenia i prewencji przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, Aktualizacje 2006; Medycyna Praktyczna wydanie specjalne 2/2007.
